ژئوپارک قشم - [ مکانی عجیب و پر رمز و راز ]

اگر بگوییم جزیره قشم، خاص‌ترین و زیباترین و متفاوت‌ترین مکان ایران است، بی‌راه نگفته‌ایم. قرار گرفتن این جزیره میان دو اکوسیستم متفاوت خیلج فارس و دریای عمان، سبب شده تا یک منطقه خاص با شگفتی‌های متفاوت در آن شکل بگیرید که به ژئوپارک قشم معروف است. این منطقه در سال 1385 جزو میراث فرهنگی یونسکو قرار گرفته است.

در این منطقه 25 مکان وجود دارد که ژئوسایت نامیده می‌شوند. هر ژئوسایت دنیایی شگفت در درون خود دارد که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. در ادامه با این منطقه باستانی و زمین شناختی بیشتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.

فهرست مطالب:

• موقعیت جغرافیایی ژئوپارک قشم
• ژئوپارک چیست؟
• همه چیز درباره ژئوپارک قشم
• ژئوسایت های قشم

موقعیت جغرافیایی ژئوپارک قشم

ژئوپارک قشم اولین ژئوپارک خاورمیانه است که در زمینی به مساحت بیش از 30 هزار کیلومتر مربع واقع شده است. این مکان دیدنی در غرب جزیره قشم قرار دارد. این منطقه بزرگ از سمت شرق به روستای طبل و روستای سلخ، از غرب به روستای گوری، از شمال و جنوب به سواحل نیلگون جزیره منتهی می‌شود.

ژئوپارک چیست؟

ژئوپارک منطقه‌ای است که میراث زمین شناختی، طبیعی و فرهنگی آن با مدیریت دائمی و دقیق محافظت می‌شود. ژئوپارک شامل پدیده‌های زمین‌شناسی، آثار تاریخی و باستانی، میراث فرهنگی و طبیعی و بوم شناسی می‌شود. ژئوپارک در جهان برای اولین بار در سال 2000 میلادی مطرح شد و از آن زمان تاکنون، بیش از 80 ژئوپارک در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است.

ژئوپارک قشم اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه است که در سال 85 در این فهرست جای گرفت، هرچند بارها امکان حذف آن مطرح شده است. هدف اصلی از تشکیل ژئوپارک ها، حفاظت، آموزش و توسعه پایدار آنها است.

بیشتر بخوانید: بهترین اقامتگاه های قشم

همه چیز درباره ژئوپارک قشم

جزیره قشم دارای آب و هوای نیمه استوایی بوده که بیشترین پوشش گیاهی آن، درخت کنار، کهور و کرت است. آب و هوای خاص آن و قرار گرفتن در کنار دو اکوسیستم دریایی متفاوت خلیج فارس و دریای عمان، سبب شده تا بستر مناسبی برای انواع موجودات و گیاهان باشد. در این جزیره می‌توان زیستگاه‌های مختلف ساحلی مانند بسترهای صخره‌ای، مرجانی، ماسه‌ای و جنگل های حرا را در کنار هم دید. این اکوسیستم‌ها بیشترین تنوع جانوری و گیاهی را دارند و هر کدام با دیگری متفاوت است.

ژئوسایت های قشم

هر ژئوپارک دارای تعدادی ژئوسایت است که با همدیگر تفاوت دارند. ژئوپارک قشم 25 ژئوسایت را در خود جای داده است. این ژئوسایت‌ها که در کنار همدیگر قرار گرفته‌اند شامل دره‌ها، کوه‌ها، موزه، جنگل، ساحل وغیره می‌شود. در ادامه به معرفی این ژئوسایت‌ها خواهیم پرداخت:

• دره ستارگان

دره ستارگان که یکی از عجایب هفتگانه قشم نیز به شمار می‌آید، بخش مهمی از این ژئوپارک است. دره ستارگان دارای قدمتی بیش از 2 میلیون سال است. در این منطقه باستانی جذاب، می‌توانید ستون‌های بزرگ، دیوارهای بلند و مخروط‌های نوک تیز را مشاهده کنید که از فراز و نشیب‌های بسیار به جا مانده‌اند.

• کورکورا کوه

این کوه جزو شگفتی‌های زمین‌شناختی ژئوپارک قشم محسوب می‌شود. کوه کورکورا پر از تپه‌های ماهور یوده که جنسشان از مارن است. این ماهورها به دلیل فرسایش آب‌های جاری میان دره‌ها و تنگه‌ها به وجود آمده‌اند. البته این کوه خارج از محوطه اصلی ژئوپارک واقع شده، اما به دلیل زیبایی‌های طبیعی و چشم گیرش، یونسکو آن را به عنوان یک ژئوسایت پذیرفته است.

• بام قشم

خاص‌ترین منطقه این ژئوپارک، بام قشم است. در این بام می‌توانید چشم‌اندازی فوق‌العاده از برخی ژئوسایت‌های دیگر را ببینید. تاریخچه این بام به دو میلیون سال پیش می‌رسد. تماشای آسمان باشکوه شب در این مکان و وجود کوه‌ها و صخره‌های مریخی آن سبب شده تا یک مقصد محبوب برای علاقمندان به نجوم و زمین شناسی باشد و هر کسی که دوست دارد آسمان را از نزدیک لمس کند.

• دره تندیس ها

دره تندیس ها یا مجسمه های قشم، شهرتش را مدیون مجسمه‌های سنگی است که در سراسر این منطقه وجود دارد. این دره میلیون‌ها سال قبل، جزو دریا بوده و موجودات زنده زیادی در آن زندگی میکرده‌اند. سنگ‌های این دره چنان هنرمندانه تراشیده شده‌اند که می‌توانید حیواناتی مثل مرغ، خروس و سر اژدها را مشاهده کنید. البته همه آنها هنر دست باد و باران است.

اگر به قشم سفر کردید حتما سری به تفریحات قشم بزنید.

• دره شور

این دره یکی از متفاوت‌ترین اماکن ژئوپارک قشم است. مردم محلی به آن بام تنگ، مکینه یا هوباد نیز می‌گویند. این ژئوسایت علاوه بر زیبایی‌های طبیعی که دارد، دارای چشمه‌های متعدد سولفور نیز است. این چشمه‌ها دارای خواص درمانی بوده و بسیاری از گردشگران به همین جهت از آن بازدید می‌کنند. این دره هیچ گونه پوشش گیاهی ندارد و یکی از منابع عمده گازی جزیره نیز به شمار می‌آید.

بیشتر بخوانید: جذابترین جاهای دیدنی قشم که ارزش دیدن دارد!

• تنگه چاهکوه قشم

یکی دیگر از عجایب هفتگانه قشم نیز در این مجموعه واقع شده است. در ورودی این تنگه، سه سر نگهبان وجود دارد که به دلیل فرسایش سنگ‌ها به وجود آمده است. در ادامه نیز می‌توان تندیس‌های زیبایی را دید که در سراسر محوطه وجود دارد. تنگه چاهکوه دارای چهار چاه آب است که یکی از آنها هنوز استفاده می‌شود. در گذشته از آب این چاه‌ها برای شفای بیماران استفاده می‌کرده‌اند. به همین جهت مردم محلی آن دره مقدس چاهکوه می‌نامند.

• غار نمکی

این غاز که بزرگ‌ترین غار نمکی جهان است، بیش از 500 میلیون سال قدمت دارد. این غار علاوه بر اینکه نمک جزیره را تامین می‌کند، مانند یک تابلوی زیبای نقاشی است. از دور می‌توان رگه‌های سفید نمک که در کنار کوه وجود دارد را مشاهده کرد. درون آن نیز با رنگ‌های مختلف تزئین شده است.

• کریان

کریان یک منطقه بکر و دست نخورده در ژئوپارک قشم با هوایی مطبوع و خنک است. در این مکان چاه‌های مختلفی وجود دارد که با آب باران پر می‌شود و برای تامین آب جزیره به‌کار می‌رود. کریان همچنین یک منطقه باستانی است. زمانی که وارد آن می‌شوید گویی به سرزمین افسانه‌ها رفته‌اید.

• موزه ژئوپارک

یکی از زیباترین و کامل‌ترین موزه‌های حیات وحش ایران است که گونه‌های مختلف جانوری را می‌توانید در آن مشاهده کنید. در این موزه بیش از 3 هزار نمونه جانوری نگهداری می‌شود و بسیاری از آثار تاکسیدرمی هنرمندان بزرگ مانند استاد پاسدار در آن قرار دارد. جالب است بدانید که حدود 90 درصد از این مجموعه، گونه‌های جانوری قشم هستند.

• پهنه های گلی قشم

این منطقه خاص به دلیل جزر و مدهای فراوان منطقه، تبدیل به منطقه‌ای برای زندگی انواع بی‌مهرگان دریایی، ماهی و میگو شده است. پهنه های گلی ژئوپارک قشم، محل زندگی انواع پرندگان مانند حواصیل، پرستوهای دریایی، کاکایی‌ها، پرندگان شکاری، پلیکان و فلامینگوی بزرگ است.

• دیوار قاضی

دیوار قاضی صخره‌های عمودی به شکل قارچ و تعدادی پلکان دریایی دارد که به دلیل فرسایش خاک به وجود آمده است. این دیوار میان مردم محلی بسیار محبوب است. از ارتفاعات این مکان می‌توان ژئوسایت بصیرا را به خوبی تماشا کرد. این ستون‌ها دارای لایه‌بندی‌های مورب هستند که در فرسایشی طولانی مدت به وجود آمده‌اند.

• تنگه عالی

از اماکن دیگر ژئوپارک قشم، تنگه عالی است که دارای اشکال قاشقی، نیم کروی و طاقچه‌ای است. دیوارهای بلند این منطقه مانع از رسیدن اشعه خورشید به انتهای آن می‌شود. ورودی تنگه باریک است، اما هرچه جلوتر بروید، عریض‌تر شده و درختان و پوشش گیاهی آنجا غافلگیرتان می‌کند. اینجا مکان خوبی برای علاقه‌مندان به صخره‌نوردی است.

• بصیرا

در حد فاصل روستای مرادی و گوری منطقه‌ای به اسم بصیرا قرار دارد. فرسایش این منطقه باعث ایجاد تپه‌های مرتفع مسطح و تخت با دیوار پرتگاهی شده است. جمع شدن و جاری شدن آب در میان حفره‌ها و گودال‌های این ژئوسایت، یک منطقه شگفت‌انگیز و تماشایی را به وجود آورده است که بیننده را به سمت خود می‌خواند.

• تنگه چاکاویر

این تنگه نیز با حوضچه‌ها و حفره‌های فراوان پوشیده شده است. به دلیل جنس خاک این تنگه، آب‌های بارانی که در آنجا جمع می‌شود، به رنگ سبز و آبی درآمده و منظره‌ای فوق‌العاده زیبا و رویایی را به وجود آورده است. این مناظر زیبا در کنار سکوت و آرامش منطقه، سبب محبوبیت آن میان گردشگران شده است.

• جزایر ناز

یکی از خاص‌ترین مناطق ژئوپارک قشم، جزایر ناز است. این دو جزیره با فاصله کمی از همدیگر قرار گرفته‌اند و در هنگام جزر دریا، می‌توانید بدون اینکه خیس شوید، به روی آب‌ها راه بروید. از ارتفاعات آنجا نیز می‌توانید خلیج زیبای فارس و جزیره لارک تنگه هرمز را به تماشا بنشینید. این جزایر خالی از سکنه بوده و گردشگران می‌توانند در آنجا چادر بزنند. ضمنا برای رفتن به این جزایر فقط 4 ساعت در روز فرصت هست، سپس راه آن مسدود می‌شود.

• ژئولینک

ژئولینک درواقع یک نمایشگاه از پدیده‌های زمین‌شناختی است که درونش با تاقدیس‌ها و ناودیس‌های رنگی پوشیده شده است. این منطقه که در کنار بهترین سواحل قشم قرار دارد، سبب شده تا بیشتر در معرض فرسایش قرار گرفته و پدیده‌های منحصر به فرد زمین‌شناسی بیشتر در آن نمایان شود. ژئولینک مکانی محبوب برای زمین‌شناسان است.

• روستای باسعیدو

یک روستای قدیمی با قلعه‌ها و برج‌های به جامانده از تاریخ، جایی که آخرین مقر فرماندهی انگلیسی‌ها در خلیج فارس بوده است. این روستا چند مکان تاریخی مانند گورستان، انبار ذغال سنگ و معما سرا و 5 آب انبار قدیمی دارد. مردمان بومی هنوز در این منطقه ساکن هستند و به شغل دامداری و کشاورزی مشغولند.

• جنگل های حرا

مانگرو درختانی است که در آب شور می‌رویند و زیباترین مناطق ژئوپارک قشم را تشکیل داده‌اند. این منطقه جنگلی که هزاران سال قبل به دلیل بالا آمدن سطح دریا به زیر آب رفته، نمایی شبیه فیلم‌های فانتزی و تخیلی دارد و زیستگاه پرندگان و موجودات دریایی گوناگونی است. گردشگران می‌توانند با قایق درون این جنگل شگفت‌انگیز، گشت بزنند و رازهای نگفته‌اش را کشف کنند.

• خلیج دیرستان

حتما درباره دلفین‌های بازیگوشی که در سواحل خلیج فارس شنا می‌کنند، شنیده‌اید. آنها را میتوانید در این ژئوسایت ببینید. این خلیج بین جزیره قشم و هنگام قرار گرفته و به دلیل محصور بودن حریم آب، محیط امنی را برای زندگی انواع ماهی‌های زینتی و دلفین‌ها ایجاد کرده است.

• ساحل تخم گذاری لاک پشت‌ها

هرسال در آغاز اسفند تا پایان اردیبهشت، لاک پشت‌های پوزه عقابی و دریایی عازم این منطقه شده و شروع به تخم گذاری می‌کنند. به همین جهت نامش را ساحل لاک پشت‌ها گذاشته‌اند. به دلیل اهمیت این گونه جانوری و لزوم حفاظت از محل زندگی‌اش، این منطقه جزو ژئوپارک قشم قرار گرفته است. لاک پشت‌ها بعد از دو ماه سر از خاک بیرون می‌آورند و یک صحنه بی نظیر را هنگام رفتن به دریا رقم می‌زنند.

• صخره خرچنگ ها

در امتداد مسیر دره ستارگان، یک ژئوسایت دیگر به اسم صخره خرچنگ‌ها قرار دارد. این منطقه محل زندگی خرچنگ‌های جزیره قشم است. این ساحل صخره‌ای از طبقات سنگی آهکی تشکیل شده و از لحاظ زیست محیطی بسیار با ارزش است.

• روستای لافت

در این روستای تاریخی، یک اسکله باستانی، اکو موزه، چاه‌های تلا و نخلستان‌های زیبایی قرار دارد که سبب شده در لیست ژئوسایت‌ها قرار بگیرد. این منطقه قدیمی‌ترین روستای ایران بوده که جزیره قشم نیز در گذشته به این اسم، نامیده می‌شده است. روستای لافت همچنین اولین سکونتگاه انسان در جزیره بوده است.

• غار خریس

یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز ژئوپارک قشم، غاری زیبا و پر نقش و نگار به نام خریس است. زرتشتیان دوران باستان از این غار به عنوان استودان یا محل نگهداری استخوان‌ها استفاده می‌کرده‌اند. در دوران پیش از آن نیز معبد الهه آب، آناهیتا بوده است. این غار با 9 حفره به تالار اصلی دسترسی می‌دهد. همچنین آب انبارهای متعددی درون آن قرار گرفته است. پیشینه این غار به دوران مادها برمی‌گردد.

• تالاب پرندگان دوکوهک

آخرین مکان ژئوپارک قشم، تالاب پرندگان است. این منطقه هنگام مد به زیر آب رفته و در زمان جزر، بیرون می‌آید. بی مهرگان و آبزیانی متعددی در این منطقه زندگی می‌کنند و مکانی جذاب برای پرندگان مهاجر است. بیشتر مناطق این تالاب پوشش گیاهی ندارد و در برخی جاها می‌توان درختان مانگرو را مشاهده کرد.

با روم تور به قلب طبیعت قشم سفر کنید!

ژئوپارک قشم مکانی شگفت‌انگیز و زیبا است که هر گوشه‌اش داستانی و افسانه‌ای در دل خود دارد. در بام آن می‌توانید آسمان را در آغوش بگیرید، در روستاهای قدیمی‌اش تاریخ را مرور نمایید و در شگفتی‌های طبیعتش می‌توانید داستان آغاز و تکامل زمین را نظاره کنید.

اگر قصد دارید بی هیچ دغدغه‌ای از این ژئوسایت‌ها بازدید کنید، پیشنهاد می‌کنیم که این سفر را با روم تور همراه شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به کارشناسان ما در سایت مراجعه نمایید. همچنین در صورتی